Dziś kategoria performatywności jest pojęciem modnym, używanym przez badaczy w różnorodnych kontekstach, jest też pojęciem aktywnym i wieloznacznym, którego znaczenia są nieustannie negocjowane, czego dowodem jest pluralizm perspektyw prezentowany w poszczególnych artykułach niniejszego tomu. […] Zasadniczym postulatem zwrotu performatywnego jest procesualna wizja rzeczywistości, zaś podstawowym mechanizmem procesualności – działanie. Działanie – w różnych wariantach koncepcji – jest widziane jako powtarzalne, rutynowe, sprawcze, rekursywne, nie tyle reprezentujące rzeczywistość społeczną i kulturową, ile ją wytwarzające. Ze wstępu Katarzyny Skowronek i Katarzyny Leszczyńskiej