Teologia kultury

Tillich sprowadza religię „na ziemię”, twierdząc, że jest ona ze wszystkich doświadczeń przeżyciem najbardziej ludzkim, że jest gruntem i głębią życia duchowego każdej wrzuconej w świat egzystencji. Człowiek nie potrafi, a nawet nie chce, w żadnym wymiarze swojej ziemskiej egzystencji, żyć bez religii, ponieważ jest ona istnieniem, uniwersalnością, bytem bez początku i końca. Posiada wreszcie realny wymiar – bowiem istnieć będzie tak długo, jak długo będzie istniał człowiek. Z tej to przyczyny nie można rozgraniczać ludzkiej rzeczywistości, dzieląc ją na sferę sacrum i profanum. Świat jest całością i jako taki stanowi Boskie Sanktuarium. Każda dziedzina życia, ludzkiej kultury, powinna więc ulec sakralizacji w myśl judeochrześcijańskiego monizmu i uniwersalizmu. Zaś głównym zainteresowaniem teologii powinno stać się istnienie Boga, jako odpowiedzi na pytanie ukryte w bycie, pytanie o sens tego, co jest, o znaczenie świata i naszej egzystencji. Taka teologia – będąc sposobem na interpretację współczesnej rzeczywistości – odróżnia się od tradycyjnych jej form, w których obiektem refleksji pozostaje biblijny Bóg, zwłaszcza w zakresie eklezjalnej wiary sformułowanej w dogmatach. Teologia kultury, przeciwnie, podlega nieustannej odnowie w świetle globalnego rozwoju współczesnego świata i miejsca, jakie zajmuje w nim pojedynczy człowiek. Jest teologią odpowiadającą, to znaczy apologetyczną, poszukującą doskonałej jedności, w której religia jest treścią kultury, a kultura jest formą religii.
Jacek Aleksander Prokopski